Bóng đá là một môn thể thao đồng đội giữa hai đội bao gồm 11 cầu thủ mỗi bên thi đấu với mục tiêu đưa bóng vào khung thành đối phương. Nó có khoảng hơn 250 triệu người chơi ở hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến nó trở thành môn thể thao phổ biến nhất trên thế giới.
Xem thêm: Kích thước sân bóng 11 người
Khi thi đấu bóng đá, việt vị là một trong những lỗi thường gây tranh cãi nhiều nhất khi chơi môn thể thao vua này.
Luật việt vị có từ khi nào?
Vào cuối thế kỷ 18, luật vị vị ra đời khi các trường ở Anh bắt đầu chơi bóng đá. Tuy nhiên, ở thời kỳ này luật việt vị sân 11 người khá sơ khai. Tính đến thời điểm này, FIFA đã thay đổi điều luật việt vị đá bóng đã được thay đổi nhiều lần như sau
- Năm 1848: Luật việt vị ra đời một cách hoàn chỉnh với quy tắc Cambridge. Cầu thủ rơi vào vị trí việt vị khi nhận bóng ở vị trí đứng dưới hàng phòng ngự đối phương. Tuy nhiên luật lại quy định phải có ít nhất 4 người đối phương đứng sau.
- Năm 1866: Luật mới cũng áp dụng quy tắc Cambridge. Số người được giảm xuống còn 3.
- Năm 1925: Luật đổi thành ít hơn 2 người và sử dụng cho tới hiện nay.
- Năm 2005: FIFA tiếp tục thay đổi luật. Cầu thủ đang việt vị nhưng được phép chạm bóng từ đường chuyền về hoặc cản phá chủ ý của đối thủ. Khi đó trọng tài không thổi phạt.
- Năm 2013: Luật việt vị mới nhất được FIFA thay đổi. Cầu thủ vẫn được phép chạm bóng khi đối phương chuyền về. Tuy nhiên việc cản phá của đối thủ thì cầu thủ không được chạm bóng. Ngoài ra cầu thủ đang việt việt có ý đồ cản trở hậu vệ đội bạn sẽ bị thổi phạt.
Trong một tình huống, không dể xác định một cầu thủ đã ở vị trí Việt Vị hay chưa, nó phụ thuộc rất nhiều yếu tố khác. Những tranh cãi xung quanh vấn đề việt vị vẫn xảy ra rất nhiều. Vì vậy, luật việt vị cũng được cập nhật thường xuyên để giảm thiểu đến mức thấp nhất những bàn thắng oan và những tranh cãi không đáng có.
Trong luật thi đấu bóng đá chuyên nghiệp, luật việt vị được quy định rất rõ ràng và chi tiết ở mức độ cao, nhiều tình huống đã được đưa vào làm tiền lệ để đối chiếu khi cầu thu việt vị hay chưa. Bộ luật bóng đá của IFAB quy định và được FIFA áp dụng cơ bản như bài viết chi tiết dưới đây. Mời bạn cùng đón đọc để hiểu rõ hơn về điều luật này.
Quy định về vị trí việt vị trong thi đấu
Cầu thủ ở vị trí việt vị khi rơi đồng thời vào 3 trạng thái sau:
- Cầu thủ đó đứng ở phần sân của đối phương.
- Có ít hơn 2 cầu thủ của đối phương đứng giữa anh ta và đường biên ngang cuối sân đối phương so với bóng.
- Anh ta phải đứng phía trước trái bóng (Theo hướng tấn công).
Trong 3 điều kiện đầu, thủ môn được tính là một cầu thủ của đối phương, mặc dù thủ môn thường là vị trí thấp nhất trong đội hình nhưng ở một thời điểm bất kì thì không nhất thiết thủ môn là một trong 2 cầu thủ đối phương cuối cùng.
Cầu thủ không ở vị trí việt vị khi:
- Còn ở phần sân nhà.
- Ngang hàng với cầu thủ đối phương cuối cùng thứ 2.
- Ngang hàng với 2 cầu thủ đối phương cuối cùng.
Bộ phận cơ thể xác định vị trí việt vị của cầu thủ là điểm gần cầu môn đối phương nhất trừ cánh tay, có thể là gót chân, vai, ngực hoặc đầu của cầu thủ.
Cầu thủ vi phạm luật việt vị khi nào
Theo luật trọng tài bóng đá, cầu thủ đứng tại vị trí việt vị, nhưng không tham gia tình huống bóng theo nhận định của trọng tài thì không bị thổi phạt việt vị. Cầu thủ đứng ở vị trí việt vị chỉ bị xử phạt nếu ở thời điểm đồng đội chuyền bóng hoặc chạm bóng, cầu thủ đó tham gia vào đường bóng đó một cách tích cực như:
- Can thiệp vào trận đấu
- Cản trở đối phương.
- Được hưởng lợi từ vị trí việt vị.
Các trường hợp đặc biệt
- Cầu thủ ở vị trí việt vị nhưng không bị phạt nếu nhận bóng trực tiếp từ các tình huống: Phát bóng lên, ném biên hay tình huống đá phạt góc.
- Cầu thủ ở vị trí việt vị, nhận bóng khi cầu thủ đối phương thì không bị tính việt vị.
- Cầu thủ bị tính việt vị tại thời điểm bóng rời chân cầu thủ đồng đội, bất kể đồng đội sút bóng hay chuyền bóng, kể cả khi có vô tình chạm vào đối phương hay không.
Trọng tài bắt lỗi việt vị và xử phạt.
- Khi cầu thủ rơi vào vị trí việt vị, trọng tài biên sẽ căng cờ báo việt vị cho trọng tài chính. Ký hiệu tay của trọng tài biên là giơ cờ trước mặt, cờ và cánh tay của trọng tài biên tạo một đường thẳng chỉ rõ vị trí đứng của cầu thủ rơi vào vị trí việt vị. Trọng tài chính phải cắt còi để báo cho toàn thể cầu thủ biết tình huống đó là việt vị hay không. Trong trường hợp, trọng tài biên căng cờ nhưng trọng tài chính không thổi còi thì trận đấu vẫn diễn ra.
- Khi cầu thủ vi phạm luật việt vị, trọng tài cho đội đối phương hưởng Quả đá phạt gián tiếp tại nơi xảy ra vi phạm.
VAR trong xác định tình huống việt vị
- Lối đá và cách chơi bóng kỹ thuật ngày càng nhanh và tiến bộ của các cầu thủ thì có rất nhiều trường hợp vì tình huống diễn ra quá nhanh và bất ngờ nên trọng tài biên có thể không quan sát kịp hoặc đưa ra những quyết định sai gây bất lợi cho cả trận đấu.
- Để khắc phục điều này công nghệ VAR tiên tiến đã được sử dụng, công nghệ này không chỉ hỗ trợ các trọng tài trong tình huống việt vị mà còn hỗ trợ rất nhiều trong tất cả các tình huống gây tranh cãi. Giúp những người cầm cân nảy mực của trận đấu đưa ra những quyết định chính xác và công tâm nhất.
- Trên đây là toàn bộ thông tin về luật việt vị trong thi đấu bóng đá 11 người cơ bản nhất dành cho người mới bắt đầu được tổng hợp và chia sẻ bởi Thế Giới Thể Thao. Hy vọng những thông tin này dễ hiểu và chúc bạn nhanh chóng có thể nắm vững được luật để không bị mất điểm đáng tiếc khi tham gia thi đấu.
