Giới thiệu về môn bóng chuyền
Bóng chuyền là 1 môn thể thao Olympic, trong đó 2 đội được tách ra bởi 1 tấm lưới. Mỗi đội cố gắng ghi điểm bằng cách đưa được trái bóng chạm phần sân đối phương theo đúng luật quy định.
Bộ luật hoàn chỉnh khá rộng. Nhưng sơ lược, cách chơi như sau: vận động viên ở 1 đội bắt đầu lượt đánh bằng cách phát bóng (thảy hoặc thả trái bóng và đánh bằng bàn tay hoặc cánh tay), từ ngoài đường biên cuối sân, qua lưới, và sang phần sân của đội nhận bóng. Đội nhận bóng không được để bóng chạm mặt đất bên phần sân đội mình. Họ được phép chạm bóng tối đa 3 lần. Thông thường, 2 lần chạm đầu tiên được dùng để chuẩn bị cho đội tấn công, đội cố gắng trả trái bóng qua lưới sao cho đội bên kia không thể chặn trái để không chạm mặt đất phần sân đội mình.
Kích thước sân bóng chuyền tiêu chuẩn thi đấu
Kích thước sân bóng chuyền tiêu chuẩn
Sân bóng chuyền bao gồm 2 khu vực, khu vực sân thi đấu và khu tự do. Sân thi đấu phải là hình chữ nhật và đối xứng. Thông tin cụ thể như sau:
- Chiều dài sân bóng chuyền thi đấu chính thức: 18m
- Chiều rộng sân bóng chuyền thi đấu: 9m.
- Không không gian tự do xung quanh rộng ít nhất 3m về tất cả mọi phía.
- Khoảng không gian phía trên ( trần nhà) chiều cao tối thiểu 7m tính từ mặt sân. (Trong khu vực tự do, không được phép có bất kì đồ vật, công trình nào khác nằm trên gây ảnh hưởng đến việc di chuyển của các vận động viên)
Theo tiêu chuẩn của liên đoàn bóng chuyền quốc tế FIVB và theo luật thi đấu bóng chuyền, khu tự do trong các cuộc thi đấu thế giới phải có chiều rộng tối thiểu 5m từ đường biên dọc và 8m từ đường biên ngang. Khoảng không tự do phải cao tối thiểu 12,5m tính từ mặt sân.
Mặt sân bóng chuyền
Yêu cầu về sân: Mặt sân phải phẳng, ngang bằng và đồng nhất. Mặt sân không có bất kỳ nguy hiểm nào gây chấn thương cho vận động viên. Cấm thi đấu trên mặt sân gồ ghề hoặc trơn. Mặt sân bóng chuyền trong thi đấu thường là mặt gỗ, hoặc mặt sân bóng chất liệu tổng hợp PVC (polyvinyl clorua) được thi công bằng các loại thảm sân bóng chuyền đảm bảo tiêu chuẩn thi đấu.
Màu sắc trên sân: Mặt sân bóng chuyền thường có 2 màu, mặt sân chính thường có màu cam, mặt sân khu vực tự do thường có màu xanh dương. Vạch kẻ trên sân có màu trắng, khác biệt màu sân bóng chuyền, có độ rộng 5cm.
Quy định về các khu vực trên sân bóng chuyền
Các đường kẻ vạch trên sân
- Đường bao sân gồm đường biên ngang và đường biên dọc. Hai đường này nằm trong phạm vi sân thi đấu, để phân tách sân thi đấu với khu tự do.
- Đường giữa sân: Là đường chia đôi sân theo chiều rộng, ngăn cách khu vực thi đấu của hai bên với kích thước mỗi bên là 9m x 9m.
- Đường tấn công: Đây là đường kẻ song song với đường giữa sân ở hai bên, cách đường giữa sân về mỗi bên 3m. Trong những cuộc thi đấu thế giới và chính thức của FIVB, đường tấn công được kéo dài thêm từ các đường biên dọc 5 vạch ngắt quãng, mỗi vạch dài 15cm, rộng 5cm, cách nhau 20cm và tổng độ dài là 175cm ( xem hình)
Các khu vực trên sân bóng chuyền:
- Ở mỗi bên sân, khu trước được giới hạn bởi trục giữa sân và tới mép sau của đường tấn công. Khu trước được mở rộng từ mép ngoài đường biên dọc tới hết khu tự do.
- Khu phát bóng:
- Khu phát bóng là khu rộng 9m nằm sau đường biên ngang (không tính đường biên ngang)
- Khu phát bóng được giới hạn bởi hai vạch dài 15cm thắng góc với đường biên ngang, cách đường này 20cm và được coi là phần kéo dài của đường biên dọc. Cả hai vạch này đều thuộc khu phát bóng.
- Khu vực khác: Khu thay người, khu phạt, khu khởi động: Đối với những giải bóng chuyền chuyên nghiệp và quốc tế, quy định về những khu vực này trên sân bóng chuyền được ghi rõ và thể hiện bằng vạch kẻ trên sân. Chúng tôi sẽ thể hiện ở một bài khác.
Kích thước lưới, cột lưới trong sân bóng chuyền da
Chiều cao của lưới
Yêu cầu: Lưới được căng ngang trên đường giữa sân. Chiều cao mép trên của lưới nam là 2,43m và của nữ là 2,24m so với mặt sân. Chiều cao của lưới phải được đo ở giữa sân. Hai đầu lưới ở trên đường biên dọc phải cao bằng nhau và không cao hơn chiều cao quy định 2cm.
Cấu tạo: Lưới màu đen, dài 9,50 - 10m, rộng 1m, đan thành các mắt lưới hình vuông mỗi cạnh 10cm. Mép trên của lưới là một băng vải trắng gấp lại rộng 7cm. Hai đầu băng vải có một lỗ để luồn dây buộc vào cọc lưới. Viền suốt mép dưới lưới là một băng vải trắng gấp lại rộng 5cm, trong luồn qua một dây buộc giữ căng phần dưới của lưới vào hai cột.
Băng giới hạn: Là hai băng trắng dài 1m, rộng 5cm đặt ở hai bên đầu lưới thẳng góc với giao điểm của đường biên dọc và đường giữa sân. Băng giới hạn là một phần của lưới.
Cột lưới
Kích thước của cột lưới phải căng giữ lưới đặt ở ngoài sân cách đường biên dọc 0,50 - 1,00m, cao 2,55m, có thể điều chỉnh được. Trong các cuộc thi đấu thế giới và chính thức của FIVB, cột căng giữ lưới phải đặt ngoài sân cách đường biên dọc 1m. Cột lưới tròn và nhẵn, được cố định chắc xuống đất, không dùng dây cáp giữ. Cấm cột lưới có các dụng cụ phụ trợ nguy hiểm.
Quy cách, kích thước sân bóng chuyền hơi tiêu chuẩn
Kích thước sân bóng chuyền hơi chuẩn
Sân thi đấu hình chữ nhật có chiều dài là 12m, rộng 6m, xung quanh là khu tự do rộng ít nhất 2m về tất cả mọi phía. Mặt sân phẳng, ngang bằng và đồng nhất. Mặt sân không có bất kỳ nguy hiểm nào gây chấn thương cho vận động viên, cấm thi đấu trên mặt sân gồ ghề hoặc trơn.
Các khu vực trên sân được sơn (vẽ) bằng các đường có chiều rộng 5cm sáng màu. Các đường trên sân bao gồm
- Đường biên dọc và đường biên ngang giới hạn sân đấu.
- Đường giữa sân. Đường giữa sân chia sân đấu ra làm hai phần bằng nhau, mỗi phần 6m x 6m. Đường này chạy dưới lưới nối hai đường biên dọc với nhau.
- Đường tấn công: mỗi bên sân có một đường tấn công được kẻ song song với đường giữa sân tính từ mép sau đường tấn công tới trục của đường giữa là 2m, để giới hạn khu trước (khu tấn công).
Chiều cao lưới bóng chuyền hơi
- Chiều cao của lưới: Lưới được căng ngang trên đường giữa sân. Chiều cao mép trên của lưới nam là 2.20m và của nữ là 2.0m.
- Cấu tạo lưới: màu sẫm, dài 7,5m - 8m, rộng 1m, đan thành các mắt lưới hình vuông mỗi cạnh 10cm. Viền suốt mép trên lưới là một băng vải trắng gấp lại rộng 7cm. Hai đầu băng vải có một lỗ để luồn dây buộc vào cọc lưới. Viền suốt mép trên lưới là một băng vải trắng gấp lại rộng 7cm
- Băng giới hạn: Là hai băng trắng dài 1m, rộng 5cm đặt ở hai bên đầu lưới thẳng góc với giao điểm của đường biên đọc và đường giữa sân. Băng giới hạn là một phần của lưới.
- Ăng ten là thanh tròn dẻo đường kính 10mm dài 1,8m làm bằng sợi thủy tinh hoặc chất liệu tương tự. Ăng ten được buộc chặt sát với mép ngoài mỗi băng giới hạn. Ăng ten được đặt đối nhau ở hai bên lưới.
- Cột lưới: cột căng giữ lưới đặt ở ngoài sân cách đường biên dọc 0,50m - 1m, cao 2,30m, có thể điều chỉnh được. Cột lưới tròn và nhẵn, được cố định chắc xuống đất, không dùng dây cáp giữ. Cấm cột lưới có các dụng cụ phụ trợ nguy hiểm.
Kích thước sân bóng chuyền bãi biển tiêu chuẩn
Theo luật thi đấu của Liên đoàn bóng chuyền quốc tế, sân bóng chuyền bãi biển là một sân đấu có hình chữ nhật với kích thước dài 16m, rộng 8m, xung quanh là khu tự do rộng ít nhất 3m về tất cả mọi phía và có khoảng không tự do không bị một vật cản nào ở chiều cao tối thiểu 7m tính từ mặt sân.
Trong các cuộc thi đấu thế giới của FIVB, khu vực tự do được tính tối thiểu 5m từ các đường biên dọc và biên ngang. Khoảng không tự do phải cao tối thiểu 12.5m tính từ mặt sân. Trên sân thi đấu bóng chuyền bãi biển có các đường kẻ cơ bản gồm:
- Khu sân đấu được giới hạn bằng hai đường biên ngang và hai đường biên dọc. Các đường này nằm trong kích thước của sân.
- Sân đấu không có đường giữa sân.
- Các đường biên có chiều rộng từ 5 đến 8cm.
- Màu sắc các đường biên phải tương phản với màu cát.
- Đường biên là các băng vải làm bằng chất liệu bền và các dây neo phải bằng chất liệu mềm, độ đàn hồi tốt.
- Khu phát bóng là khu sau đường biên ngang, nằm giữa phần kéo dài của hai đường biên dọc. Khu phát bóng kéo dài tới hết khu tự do.
Quy định mặt sân thi đấu bóng chuyền bãi biển
- Mặt sân thi đấu bóng chuyền bãi biển phải làm bằng cát, thật phẳng và phải đồng nhất. Mặt sân không lẫn đá, vỏ sò hoặc bất cứ vật gì có thể gây nguy hiểm hay chấn thương cho cầu thủ.
- Trong các cuộc thi đấu thế giới của FIVB, mặt cát phải có độ dày ít nhất 40cm và bằng cát mịn.
- Trong các cuộc thi đấu thế giới của FIVB, cát cần được sàng lọc theo khích thước nhất định, không được quá thô, không lẫn đá và các vật gây nguy hiểm; cũng không được quá nhỏ gây ra bụi và bám vào da.
- Trong các cuộc thi đấu thế giới của FIVB, nên có một vải nhựa che sân đề phòng trường hợp có mưa.
Quy định về lưới và cột bóng chuyền bãi biển
Lưới bóng chuyền bãi biển
- Lưới bóng chuyền bãi biển có chiều dài 9.5m, rộng 1m (± 3cm) và được treo căng theo mặt phẳng thẳng đứng ở giữa sân.
- Mắt lưới hình vuông màu đen và mỗi cạnh 10cm. Mép trên lưới và dưới lưới viền hai băng vải gấp làm đôi rộng 5-8cm, tốt nhất là màu xanh thẫm hoặc màu sáng, suốt theo chiều dài của lưới. Mỗi đầu băng vải viền lưới có một lỗ để buộc dây cáp vào trụ bóng chuyền dùng để giữ căng lưới.
- Trong các băng vải có một sợi dây cáp mềm luồn bên trong băng vải trên lưới và một sợi dây thừng nhỏ luồn trong băng vải dưới lưới để buộc lưới vào cột và làm căng đường trên lưới và dưới lưới.
Băng giới hạn
- Băng giới hạn là hai băng vải màu, rộng từ 5-8cm (có chiều rộng bằng các đường biên) và dài 1m. Băng giới hạn nằm ở trên đường biên dọc, theo chiều thẳng đứng và nằm trong phần lưới. Được phép quảng cáo trên các băng vải này.
Ăng ten
- Ăng ten là thanh tròn nhỏ, dẻo, dài 1.8m có đường kính 10mm và được làm bằng sợi thuỷ tinh hoặc chất liệu tương tự.
- Ăng ten được buộc chặt ở cạnh ngoài của mỗi băng giới hạn và đối xứng nhau ở hai bên lưới.
- Ăng ten cao trên lưới 80cm và được sơn liên tiếp các vạch màu tương phản nhau, mỗi vạch dài 10cm, tốt nhất là màu đỏ và trắng.
- Ăng ten thuộc vào phần của lưới và giới hạn 2 bên của khoảng không gian bóng qua lưới.
Chiều cao của lưới bóng chuyền bãi biển
- Chiều cao của lưới bóng chuyền bãi biển cho nam là 2.43m và chiều cao lưới bóng chuyền bãi biển cho nữ là 2.24m
- Lưới bóng chuyền được đo bằng thước, đo ở giữa sân, chiều cao hai đâu như nhau không quá 2m
Cột lưới hay trụ bóng chuyền
Cột căng lưới bóng chuyền phải được thiết kế từ ống tròn, nhẵn, cao 2.55m và có thể điều chỉnh được. Trụ bóng chuyền phải được dựng chắc xuống đất, ở vị trí cách đường biên dọc 0.7 đến 1m. Cấm dùng dây buộc để giữ cột lưới và cấm sử dụng các dụng cụ gây cản trở, nguy hiểm cho người chơi. Cột lưới phải có vỏ bọc.
